Bổ ngữ 起来 (qǐlái) là một bổ ngữ xu hướng kép được sử dụng phổ biến trong tiếng Trung. Bổ ngữ này có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào ngữ cảnh cụ thể. Hôm nay, hãy cùng Hệ thống Hoa ngữ – Học tiếng Trung Quốc mỗi ngày (Trung tâm ngoại ngữ RiYing) tìm hiểu về cách dùng của bổ ngữ qilai (起来) nhé!
Cách dùng bổ ngữ 起来 (qǐlái)
-
起来 dùng biểu thị động tác với hướng đi lên
Đây là cách sử dụng cơ bản nhất của bổ ngữ 起来 (qǐlái). Bổ ngữ này được sử dụng để biểu thị một động tác có hướng đi lên trên. Ví dụ:
他站起来了。 (Tā zhàn qǐlái le.) – Anh ấy đã đứng dậy.
我把桌子搬起来了。 (Wǒ bǎ zhuōzi bān qǐlái le.) – Tôi đã bê bàn lên.
房间里亮起来了。 (Fángjiān lǐ liàng qǐlái le.) – Trong phòng sáng lên.
-
起来 dùng biểu thị trạng thái mới bắt đầu
Bổ ngữ 起来 (qǐlái) cũng có thể được sử dụng để biểu thị một trạng thái mới bắt đầu. Ví dụ:
我开始学习中文了。 (Wǒ kāishǐ xuéxí zhōngwén le.) – Tôi bắt đầu học tiếng Trung.
太阳升起来了。 (Tàiyáng shēng qǐlái le.) – Mặt trời mọc lên.
战争爆发了。 (Zhànzhēng bàofā le.) – Chiến tranh bùng nổ.
-
起来 dùng biểu thị sự phán đoán hoặc đánh giá
Trong một số trường hợp, bổ ngữ 起来 (qǐlái) có thể được sử dụng để biểu thị sự phán đoán hoặc đánh giá về một sự vật hoặc sự việc. Ví dụ:
他看起来很老实。 (Tā kàn qǐlái hěn lăoshi.) – Anh ấy trông rất hiền lành.
这件事看起来很严重。 (Zhè jiàn shì kàn qǐlái hěn yánzhòng.) – Việc này trông có vẻ rất nghiêm trọng.
他听起来很有能力。 (Tā tīng qǐlái hěn yǒu nénglì.) – Anh ấy nghe có vẻ rất có năng lực.
-
起来 dùng biểu thị sự tiếp nối, kết hợp và cố định lại sự vật
Trong một số trường hợp khác, bổ ngữ 起来 (qǐlái) có thể được sử dụng để biểu thị sự tiếp nối, kết hợp và cố định lại sự vật. Ví dụ:
他把一块砖头和一块木板接起来了。 (Tā bǎ yī kuài zhāngtóu hé yī kuài mùbǎn jiē qǐlái le.) – Anh ấy đã ghép một viên gạch và một miếng gỗ lại với nhau.
这两条线连起来了。 (Zhè liǎng tiáo xiàn lián qǐlái le.) – Hai đường thẳng này đã nối lại với nhau.
他把家具都摆起来了。 (Tā bǎ jiāju dōu bǎi qǐlái le.) – Anh ấy đã kê tất cả đồ đạc lên.
-
起来 dùng biểu thị hành động, động tác, trạng thái chuyển dần từ cường độ yếu sang mạnh
Trong một số trường hợp khác, bổ ngữ 起来 (qǐlái) có thể được sử dụng để biểu thị hành động, động tác, trạng thái chuyển dần từ cường độ yếu sang mạnh.
Ví dụ:
- 天亮了起来。Tiānliàngle qǐlái. (Trời dần sáng rồi.)
- 声音越来越大了起来。Shēngyīn yuèlái yuè dàle qǐlái. (Tiếng ồn ngày càng lớn.)
- 他越来越瘦了起来。Tā yuèlái shòule qǐlái. (Anh ta ngày càng gầy đi.)
-
起来 dùngđể tăng cường tính chủ động:
Bổ ngữ 起来 cũng được sử dụng để làm tăng cường tính chủ động của hành động. Nó giúp đưa ra ấn tượng về sự tích cực và sự năng động. Ví dụ:
他工作起来很有干劲。 (Tā gōngzuò qǐlái hěn yǒu gàn jìn.) – Anh ấy làm việc rất hăng say.
这个项目进行起来很顺利。 (Zhège xiàngmù jìnxíng qǐlái hěn shùnlì.) – Dự án này diễn ra rất thuận lợi.
-
起来 dùng khích lệ hoặc yêu cầu hành động:
Bổ ngữ 起来 cũng có thể được sử dụng để khích lệ hoặc yêu cầu người nghe hoặc người nói thực hiện một hành động. Ví dụ:
大家鼓起精神来吧！ (Dàjiā gǔ qǐ jīngshén lái ba!) – Mọi người hãy cố gắng lên!
你快点起床吧！ (Nǐ kuài diǎn qǐchuáng ba!) – Bạn hãy nhanh chóng thức dậy đi!
Lưu ý khi sử dụng bổ ngữ 起来 (qǐlái)
Khi sử dụng bổ ngữ 起来 trong tiếng Trung, có một số lưu ý sau
-
Thích Hợp với Động Từ:
Bổ ngữ 起来 thường được kết hợp với động từ để thể hiện hành động bắt đầu hoặc tăng tính chủ động. Điều này đặt ra yêu cầu về sự phù hợp giữa bổ ngữ và động từ. Tránh sử dụng nó với các từ ngữ không phù hợp với ngữ cảnh.
-
Không Sử Dụng Quá Nhiều:
Bổ ngữ 起来 mang tính chất năng động và thường được sử dụng để tăng cường ý nghĩa tích cực. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều có thể làm cho câu trở nên cồng kềnh và không tự nhiên. Hãy sử dụng một cách cân nhắc để tránh tình trạng lạm dụng.
-
Phù Hợp với Ngữ Cảnh:
Bổ ngữ 起来 thường phản ánh tính chủ động và tích cực. Điều này có nghĩa là nó phù hợp trong các tình huống khuyến khích, hâm nóng tinh thần, hoặc diễn đạt sự tích cực. Trong một số ngữ cảnh trầm lắng hoặc tiêu cực, sử dụng nó có thể không thích hợp.
Như vậy, bổ ngữ 起来 (qǐlái) là một bổ ngữ phổ biến trong tiếng Trung, có nhiều cách sử dụng khác nhau. Để sử dụng đúng và hiệu quả, người học cần nắm vững các cách dùng cơ bản của bổ ngữ này.
Hi vọng các bạn thích bài viết này và hẹn gặp lại trong những bài viết sau nhé! Nếu bạn quan tâm đến các khóa học tiếng trung cam kết đầu ra thì đừng quên tham khảo Hệ thống Hoa Ngữ học tiếng Trung Quốc mỗi ngày (Trung tâm Ngoại ngữ RIYING) nhé！Để nhận “Tư vấn” và nhận các chương trình “Ưu Đãi” về khóa học cũng như lịch học cụ thể. Bạn hãy để lại thông tin liên lạc dưới đây nhé! Chúng mình sẽ liên hệ tới bạn trong thời gian sớm nhất.
