Cố cung, hay còn được biết đến với tên gọi Tử Cấm Thành, là một trong những biểu tượng văn hóa nổi tiếng nhất của Trung Quốc. Công trình này không chỉ là một cung điện hoàng gia, mà còn là một bảo tàng khổng lồ lưu giữ những giá trị lịch sử và nghệ thuật vô giá.
Cố Cung không chỉ nổi tiếng với kiến trúc đồ sộ và những câu chuyện lịch sử hào hùng mà còn bởi hệ thống các bức tượng thần thú trên mái nhà. Những tác phẩm điêu khắc này không chỉ là điểm nhấn trang trí mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, thể hiện sự uy nghiêm và quyền lực của hoàng gia.
Hôm nay hãy cùng HTTQMN – RIYING tìm hiểu về “Dãy thần thú trên mái Cố Cung 故宫脊兽” nhé.
Tiên nhân cưỡi phụng (骑风仙人)
Hình tượng đầu tiên trên mái Cố Cung đó là Tiên nhân cưới phụng. Trong thời Chiến Quốc, vua nước Tề là Tề Mân Vương sau khi bị đánh bại phải chạy trốn ra sông thì gặp một con chim lớn. Tề Mân Vương đã cưỡi lên lưng chim lớn băng qua sông để thoát khỏi nguy hiểm. Từ đó, hình ảnh tiên nhân cưỡi phụng được đặt ở phía trước để thể hiện sự cầu may.
Ý nghĩa của hình tượng
- Tiên nhân: Đại diện cho những người tu luyện thành tiên, đạt đến cảnh giới cao nhất của sự hoàn thiện về tinh thần và thể chất. Họ được cho là có khả năng sống trường sinh bất lão, bay lượn trên mây và có phép thuật thần kỳ.
- Phượng hoàng: Là loài chim linh thiêng, tượng trưng cho sự cao quý, quyền lực, sự may mắn và hạnh phúc. Phượng hoàng thường được xem là biểu tượng của hoàng hậu và nữ thần.
- Kết hợp: Khi tiên nhân cưỡi trên lưng phượng hoàng, hình ảnh này thể hiện sự kết hợp hoàn hảo giữa con người và thiên nhiên, giữa cái hữu hạn và vô hạn. Nó tượng trưng cho sự trường sinh, tự do, quyền lực và sự may mắn.
Ý nghĩa biểu tượng
- Sự trường sinh: Tiên nhân được cho là sống trường sinh bất lão, tượng trưng cho ước muốn trường tồn của con người.
- Quyền lực: Phượng hoàng là biểu tượng của quyền lực, khi kết hợp với tiên nhân, hình ảnh này càng tôn lên sự uy nghiêm và quyền lực.
- Sự may mắn: Cả tiên nhân và phượng hoàng đều là biểu tượng của may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng.
- Tự do: Phượng hoàng có khả năng bay lượn tự do trên bầu trời, tượng trưng cho sự tự do, thoát khỏi mọi ràng buộc của thế giới trần tục.
Rồng trên mái Cố Cung (龙)
Đến với hình tượng tiếp theo trên mái Cố Cung ta có hình tượng Rồng. Thời nhà Đường và nhà Tống rồng được coi là một biểu tượng của cát tường. Nhà Minh và nhà Thanh rồng tượng trưng cho đế vương. Bởi vậy, rồng là tượng trưng của hoàng quyền.
Ý nghĩa hình tượng của rồng
- Sinh vật huyền bí: Rồng là một sinh vật thần thoại, kết hợp các đặc điểm của nhiều loài vật khác nhau như rắn, cá, chim, ngựa… Điều này tạo nên một hình tượng vừa quen thuộc vừa huyền bí, khơi gợi trí tưởng tượng của con người.
- Biểu tượng của quyền lực tối cao: Trong văn hóa Trung Quốc, rồng được coi là vua của các loài vật và là biểu tượng của quyền lực tối cao. Hình ảnh rồng thường gắn liền với hoàng đế, thể hiện sự thống trị và uy quyền của nhà vua.
- Sức mạnh và sự uy nghiêm: Rồng sở hữu sức mạnh phi thường, có thể điều khiển mưa gió, sấm sét. Hình tượng rồng thể hiện sự mạnh mẽ, uy nghiêm và khả năng bảo vệ.
- Sự thịnh vượng: Rồng được xem là biểu tượng của sự thịnh vượng, mang lại tài lộc và may mắn cho những ai sở hữu hoặc thờ cúng hình ảnh của nó.
- Sự khôn ngoan: Rồng được coi là một sinh vật thông minh, đại diện cho trí tuệ và sự hiểu biết sâu sắc về thiên nhiên.
Ý nghĩa biểu tượng của rồng
- Biểu tượng của hoàng gia: Rồng là biểu tượng độc quyền của hoàng gia, chỉ có hoàng đế mới được sử dụng hình ảnh rồng trên trang phục, đồ dùng và kiến trúc.
- Biểu tượng của dân tộc: Rồng cũng là biểu tượng của dân tộc Trung Hoa, thể hiện sức mạnh, sự đoàn kết và tinh thần tự hào dân tộc.
- Biểu tượng của sự trường tồn: Rồng được cho là có khả năng sống lâu và có thể tái sinh, tượng trưng cho sự trường tồn và sức mạnh bất diệt.
- Biểu tượng của sự cân bằng: Rồng thường được mô tả với những đặc điểm đối lập nhau như mềm mại và mạnh mẽ, uy nghiêm và linh hoạt, thể hiện sự cân bằng giữa các yếu tố trong vũ trụ.
Phượng trên mái Cố Cung (凤)
Phượng là vua của các loài chim, cũng là biểu tượng của sự cát tường. Thời cổ đại, phượng hoàng còn được dùng làm tỉ dụ cho người có thánh đức. Hình tượng tượng Phượng cũng là hình ảnh thứ 3 được đặt trên mái Cố Cung.
Ý nghĩa hình tượng của phượng
- Sinh vật linh thiêng: Phượng là một loài chim thần thoại, được miêu tả với vẻ đẹp lộng lẫy, lông vũ óng ánh nhiều màu sắc.
- Biểu tượng của hoàng hậu: Phượng thường được gắn liền với hình ảnh của hoàng hậu, thể hiện sự cao quý, đức hạnh và vẻ đẹp của người phụ nữ đứng đầu hậu cung.
- Sự may mắn và hạnh phúc: Phượng được xem là biểu tượng của sự may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng.
- Sự tái sinh: Phượng được cho là có khả năng tái sinh từ tro tàn, tượng trưng cho sự trường tồn và sự sống mới.
- Đức hạnh: Phượng tượng trưng cho những đức tính cao quý của người phụ nữ như nhân hậu, bao dung, hiền thục.
Ý nghĩa biểu tượng của phượng
- Biểu tượng của nữ quyền: Phượng là biểu tượng của nữ quyền, thể hiện vai trò quan trọng của phụ nữ trong xã hội.
- Biểu tượng của sự hòa hợp: Cặp đôi rồng và phượng tượng trưng cho sự hòa hợp giữa âm và dương, giữa nam và nữ, giữa trời và đất.
- Biểu tượng của mùa xuân: Phượng thường được liên kết với mùa xuân, tượng trưng cho sự sống mới và sự hồi sinh của thiên nhiên.
Sư tử trên mái Cố Cung (狮子)
được xưng là vua của vạn thú. Nó là thần hộ pháp có sức mạnh lớn lao, uy vũ, đại biểu cho sự dũng mãnh và uy nghiêm.
Ý nghĩa hình tượng của sư tử
- Vua của muôn loài: Sư tử được coi là “vua của muôn loài”, tượng trưng cho sức mạnh, sự dũng cảm và quyền uy tối thượng.
- Bảo vệ: Hình tượng sư tử thường được đặt ở những nơi trang trọng như cổng thành, đền chùa, nhà cửa để trừ tà, xua đuổi ma quỷ và bảo vệ cho gia chủ.
- Uy nghiêm: Với dáng vẻ oai phong, sư tử tượng trưng cho sự uy nghiêm và quyền lực.
- Sức mạnh: Sư tử đại diện cho sức mạnh vật lý và tinh thần, khả năng vượt qua mọi khó khăn thử thách.
Ý nghĩa biểu tượng của sư tử
- Biểu tượng của quyền lực: Sư tử thường được sử dụng làm biểu tượng cho quyền lực của hoàng gia, quan lại hoặc các gia đình giàu có.
- Biểu tượng của sự bảo vệ: Sư tử được coi là một vị thần bảo hộ, có khả năng xua đuổi tà ma và bảo vệ con người.
- Biểu tượng của sự dũng cảm: Sư tử là biểu tượng của sự dũng cảm, sẵn sàng đối mặt với mọi hiểm nguy.
- Biểu tượng của sự trường thọ: Ở một số vùng, sư tử còn được xem là biểu tượng của sự trường thọ và may mắn.
Thiên mã (天马)
Hóa thân của điềm lành trong thần thoại cổ đại Trung Quốc, tượng trưng cho ngày đi trăm dặm, bình an thuận lợi.
Ý nghĩa hình tượng của thiên mã
- Sinh vật thần thoại: Thiên mã là một sinh vật huyền thoại, được miêu tả với vẻ ngoài oai phong, có sừng, lông óng ánh và đôi cánh rộng lớn.
- Khả năng phi nước đại: Thiên mã sở hữu khả năng phi nước đại trên bầu trời, vượt qua mọi khoảng cách và trở ngại.
- Tốc độ và sự nhanh nhẹn: Thiên mã tượng trưng cho sự nhanh nhẹn, tốc độ và khả năng di chuyển nhanh chóng.
- Tự do: Thiên mã đại diện cho sự tự do, không bị ràng buộc bởi bất kỳ giới hạn nào.
Ý nghĩa biểu tượng của thiên mã
- Biểu tượng của sự tự do: Thiên mã tượng trưng cho khát vọng tự do, thoát khỏi mọi ràng buộc và khám phá những vùng đất mới.
- Biểu tượng của tốc độ và sự nhanh nhẹn: Thiên mã được coi là biểu tượng của sự nhanh nhẹn, tốc độ và khả năng thích ứng với mọi tình huống.
- Biểu tượng của sự may mắn: Thiên mã mang lại may mắn và thành công cho những ai sở hữu hoặc thờ cúng hình ảnh của nó.
- Biểu tượng của sự thông minh: Thiên mã được cho là rất thông minh và có khả năng hiểu được ngôn ngữ của con người.
Hải mã (海马):
Tượng trưng cho lòng trung thành và điềm lành, trí tuệ và đức hạnh, có thể thông thiên nhập hải, đi khắp tứ phương.
Ý nghĩa hình tượng của hải mã
- Hình dáng độc đáo: Hải mã có hình dáng đặc biệt, đầu giống đầu ngựa, thân dài và uốn lượn như một con rồng nhỏ. Hình dáng độc đáo này đã thu hút sự tò mò và trí tưởng tượng của con người.
- Khả năng sinh sản: Hải mã đực có túi ấp trứng, chúng mang thai và sinh con. Điều này khiến hải mã trở thành biểu tượng của sự sinh sản và khả năng sinh sôi nảy nở.
Ý nghĩa biểu tượng của hải mã
- Sự trường thọ: Do khả năng sinh sản đặc biệt, hải mã được coi là biểu tượng của sự trường thọ và sự sống bền vững.
- May mắn: Hình ảnh hải mã thường được sử dụng làm bùa hộ mệnh, mang lại may mắn và bình an cho gia đình.
- Tình yêu và hôn nhân: Hải mã được xem là biểu tượng của tình yêu chung thủy và hạnh phúc gia đình. Do con đực mang thai, hải mã được coi là biểu tượng của tình yêu thương và sự chăm sóc.
- Sự cân bằng: Hình dáng của hải mã với đầu ngựa và thân rồng thể hiện sự cân bằng giữa âm và dương, giữa trời và đất.
Toan nghê (狻猊)
Là một con thú giống với sư tử trong các ghi chép cổ xưa. Theo truyền thuyết, một ngày toan nghê có thể đi năm trăm dặm , vì vậy thường mang ý nghĩa phò tá bình an.
Ý nghĩa hình tượng của hải mã
- Hình dáng độc đáo: Hải mã có hình dáng đặc biệt, đầu giống đầu ngựa, thân dài và uốn lượn như một con rồng nhỏ. Hình dáng độc đáo này đã thu hút sự tò mò và trí tưởng tượng của con người.
- Khả năng sinh sản: Hải mã đực có túi ấp trứng, chúng mang thai và sinh con. Điều này khiến hải mã trở thành biểu tượng của sự sinh sản và khả năng sinh sôi nảy nở.
Ý nghĩa biểu tượng của hải mã
- Sự trường thọ: Do khả năng sinh sản đặc biệt, hải mã được coi là biểu tượng của sự trường thọ và sự sống bền vững.
- May mắn: Hình ảnh hải mã thường được sử dụng làm bùa hộ mệnh, mang lại may mắn và bình an cho gia đình.
- Tình yêu và hôn nhân: Hải mã được xem là biểu tượng của tình yêu chung thủy và hạnh phúc gia đình. Do con đực mang thai, hải mã được coi là biểu tượng của tình yêu thương và sự chăm sóc.
- Sự cân bằng: Hình dáng của hải mã với đầu ngựa và thân rồng thể hiện sự cân bằng giữa âm và dương, giữa trời và đất.
Hiệp ngư (押鱼)
Là dị thú ở biển, đồng âm với từ mưa. Tương truyền nó với toan nghê đều là những vị thần hô mưa gọi gió, dập lửa phòng thiên tai.
Có đầu thú, thân cá và đuôi cá. Nó có vảy và hai móng vuốt phía trước. Nó là một con thú kỳ lạ ở biển. mây và mưa, dập tắt lửa và ngăn chặn thiên tai. Cá cũng là một trong những loài động vật có xương sống trong kiến trúc cung điện Trung Quốc. Có đủ loại chim, thú lạ trên nóc các cung điện trong Tử Cấm Thành nổi tiếng.
Tên này có cách phát âm giống như 猰貐. Trong số 28 chòm sao, cung hoàng đạo trên tường thuộc về nước, có thể là nguồn gốc của cá.
Trong số các đồ trang trí và kiến trúc vương miện thời nhà Tống, có một thứ gọi là cá răng, được mô tả tương tự như hình ảnh một con cá. Có một chiếc thắt lưng bán đồ trang trí vương miện ở Trung Đô. một sừng và hai chân, cánh chim và đuôi cú.
Giải trãi trên mái Cố Cung (獬豸)
Là một thần thú có sừng trong truyền thuyết. Nó có tính trung thành, thấy người đánh nhau sẽ không húc người chính trực, nghe người tranh luận sẽ cắn kẻ bất chính. Vì nó có thể phân biệt trắng đen nên tượng trưng cho sự công bằng và vị tha, và có ý nghĩa của chấp pháp.
Ý nghĩa hình tượng của Giải Trãi
- Ngoại hình độc đáo: Giải Trãi thường được miêu tả với một sừng xoắn ốc trên đầu, tượng trưng cho sự thông minh và khả năng phán đoán.
- Tính cách chính trực: Linh vật này được cho là có khả năng phân biệt đúng sai một cách chính xác, không bao giờ sai lầm.
- Sức mạnh siêu nhiên: Giải Trãi được tin rằng có sức mạnh siêu nhiên, có thể trừng phạt những kẻ gian ác và bảo vệ những người vô tội.
Ý nghĩa biểu tượng của Giải Trãi
- Biểu tượng của công lý: Trên hết, Giải Trãi là biểu tượng rõ ràng nhất cho công lý. Khả năng phân biệt đúng sai của nó khiến linh vật này trở thành biểu tượng lý tưởng cho pháp luật và sự công bằng.
- Biểu tượng của sự thông minh: Sừng xoắn ốc trên đầu Giải Trãi tượng trưng cho trí tuệ và khả năng suy luận logic.
- Biểu tượng của sự bảo vệ: Với sức mạnh siêu nhiên, Giải Trãi được xem như một người bảo vệ công lý và trật tự.
Đẩu ngưu (斗牛)
Là một loại rồng có sừng trong truyền thuyết. Nó là vật trấn tà, diệt hỏa trừ tai, mang đến điềm lành.
Ý nghĩa và biểu tượng:
- Trấn tà, diệt hỏa: Sừng của Đẩu Ngưu có thể tượng trưng cho khả năng xua đuổi tà khí, ma quỷ và thậm chí cả lửa. Điều này cho thấy Đẩu Ngưu được coi là một vị thần hộ mệnh, bảo vệ con người khỏi những điều xấu.
- Mang đến điềm lành: Khả năng trừ tai và mang lại điềm lành cho thấy Đẩu Ngưu được xem như một biểu tượng của may mắn và tốt lành.
- Sức mạnh và quyền năng: Sự kết hợp giữa hình tượng trâu và rồng cho thấy Đẩu Ngưu sở hữu sức mạnh phi thường, có khả năng chống lại mọi thế lực đen tối.
So sánh với các linh vật khác:
- Giống với Kỳ Lân: Đẩu Ngưu có một số điểm tương đồng với Kỳ Lân, một linh vật khác trong văn hóa Trung Quốc. Cũng được coi là biểu tượng của sự may mắn và trừ tà. Tuy nhiên, Kỳ Lân thường được miêu tả với một sừng duy nhất và có hình dáng thanh thoát hơn.
- Kết hợp giữa Trâu và Rồng: Sự kết hợp này gợi nhớ đến nhiều truyền thuyết khác nhau về các sinh vật lai tạo giữa các loài động vật, thường mang ý nghĩa biểu tượng về sức mạnh và quyền năng.
Hành thập trên mái Cố Cung (行什)
Là con vật mỏ nhọn má khỉ, lưng mọc hai cánh, tay cầm Kim Cang, có thể đánh đuổi ma quỷ, phòng sấm lửa.
Ý Nghĩa và Biểu tượng
- Biểu tượng của sức mạnh: Ngoại hình mạnh mẽ và vũ khí lợi hại của Hành Thập khiến nó trở thành biểu tượng của sức mạnh và sự bảo vệ.
- Biểu tượng của sự bảo vệ: Khả năng đánh đuổi ma quỷ và phòng sấm lửa cho thấy Hành Thập được xem như một vị thần hộ mệnh, bảo vệ con người khỏi những điều xấu.
- Biểu tượng của sự cân bằng: Sự kết hợp giữa các đặc điểm động vật khác nhau có thể tượng trưng cho sự cân bằng giữa các yếu tố trong vũ trụ.
So sánh với các Linh Vật Khác
Hành Thập có một số điểm tương đồng với các linh vật khác trong văn hóa Trung Quốc, như:
- Kỳ Lân: Cả hai đều là những sinh vật huyền bí, có khả năng trừ tà và mang lại may mắn. Tuy nhiên, Kỳ Lân thường được miêu tả với hình dáng thanh thoát hơn và không có vũ khí.
- Tỳ Hưu: Tỳ Hưu cũng là một linh vật có khả năng trừ tà. Nhưng thường được miêu tả với hình dáng giống sư tử và có miệng lớn để nuốt trửng tà khí.
KẾT LUẬN
Dãy thần thú trên mái Cố Cung không chỉ là những tác phẩm điêu khắc tinh xảo mà còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc về văn hóa và tín ngưỡng của người dân đất nước này.
Hi vọng các bạn thích bài viết này và hẹn gặp lại trong những bài viết sau nhé! Nếu bạn quan tâm đến các khóa học tiếng trung cam kết đầu ra thì đừng quên tham khảo Hệ thống Hoa Ngữ học tiếng Trung Quốc mỗi ngày (Trung tâm Ngoại ngữ RIYING) nhé！Để nhận “Tư vấn” và nhận các chương trình “Ưu Đãi” về khóa học cũng như lịch học cụ thể. Bạn hãy để lại thông tin liên lạc dưới đây nhé! Chúng mình sẽ liên hệ tới bạn trong thời gian sớm nhất.
